Hazine Müsteşarlığı duyurusu 29.08.08
Hazine Müsteşarlığına gelmeye devam eden sorulardan dolayı ilave bir açıklama yapılmıştır Bu çerçevede, Müsteşarlığımıza iletilen sorulara yönelik olarak hazırlanan cevaplar ekte yer almaktadır.
Hazine Müsteşarlığından 29.08.2008
SEKTÖR DUYURUSU
(2008/38)
Bilindiği üzere, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu ve buna dayanılarak çıkarılan Sigorta Acenteleri Yönetmeliği çerçevesinde, 14.06.2008 tarihinden itibaren faaliyet gösterecek acentelerin Müsteşarlığımızdan uygunluk belgesi alması ve TOBB nezdinde tutulan Levhaya kayıtlı olması gerekmektedir. Bu işlemlere, Müsteşarlığımızın 2008/10, 2008/15 ve 2008/18 sayılı genelgeleri ile açıklık getirilmiştir. Ancak, yayınlanan genelgelerde açıklanmış olmakla beraber Müsteşarlığımıza gelmeye devam eden sorulardan dolayı ilave bir açıklamaya gerek duyulmuştur.
Bu çerçevede, Müsteşarlığımıza iletilen sorulara yönelik olarak hazırlanan cevaplar aşağıda yer almaktadır.
1- Ön başvuru kaydını yaptırmayan acentelerin sigorta şirketlerince tespiti
Acentelerin, ön başvuru kaydını yaptırıp yaptırmadıkları bilgisi, sigorta şirketlerince ilgili acenteden veya TOBB kayıtlarından öğrenilebilir.
2- Sınırlı yetkili acentelerin -başka ticaret yasağı karşısında- durumu
Sigorta Acenteleri Yönetmeliği Ek 2 Taahhütnamenin ‘Hayat sigortaları veya zorunlu sigortalarla sınırlı olarak yetki verilen acenteler hariç olmak üzere, kendisine sözleşme yapma veya prim tahsil etme yetkisi verilen sigorta acentesi olarak, Sigortacılık Kanununun 23.maddesinin 10.fıkrası hükmü uyarınca, sigorta acenteliği ve bireysel emeklilik işlemleriyle ilgili acentelik faaliyeti dışında başkaca bir ticari faaliyetimiz bulunmadığını beyan/taahhüt ederiz.’ şeklinde düzenlenen lafzından da anlaşılacağı üzere, yalnızca hayat sigortaları ve zorunlu sigortalarla sınırlı olarak yetki verilen acentelerin söz konusu taahhütnameyi imzalamalarına gerek bulunmamaktadır.
3- Sınırlı yetkili acentelerin faaliyet biçimi
Genelge 2018/18 de tanımı yapılan sınırlı yetkili acentelerin (yalnızca zorunlu sigortalar ve hayat sigortaları ile sınırlı olmak üzere yetki verilen acenteler) Sigorta Acenteleri Yönetmeliğinin 18. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ‘Sigorta ürünlerinin, acenteler tarafından pazarlanması, bilgilendirme ve satış işlemleri yalnızca acentelerin teknik personeli tarafından yapılabilir.’ hükmü çerçevesinde teknik personel istihdam etmeleri zorunludur. Bu acentelerce düzenlenen poliçelerde de imzanın teknik personel olan yöneticiye veya teknik personele ait olması gerekmektedir. Sınırlı yetkili acentelerin doğrudan sigorta şirketlerine veya yetkili bir acenteye bağlı olarak çalışmaları mümkündür. Sınırlı yetkili acenteler yalnızca zorunlu sigortalar (zorunlu trafik sigortası, tüpgaz zorunlu sorumluluk sigortası v.b.) ile hayat sigortaları için aracılık edebilirler. Bu sigortalar dışındaki sigortalarda aracılık yapmak istemeleri durumunda ise, yetkili bir acenteye bağlı olarak çalışmak zorundadırlar.
4- Sigorta acentelerinin unvanlarında ‘acentelik’ veya ‘aracılık’ ifadesinin bulunma zorunluluğu
Unvanlarında sigorta ifadesi ile birlikte acentelik veya aracılık ifadelerinden birisi bulunmayan yetkili acenteler ve sınırlı yetkili acenteler (sınırlı yetkili acenteler için başka işle iştigal yasağı yoktur bu nedenle mevcut unvanlarına istenen ifadeleri eklemeleri yeterlidir), Sigorta Acenteleri Yönetmeliğinin 15. maddesi birinci fıkrası uyarınca, 31/12/2008 tarihine kadar durumlarını söz konusu yönetmeliğe uygun hale getirmek zorundadır.
5- Şubelerin merkez acente ile aynı unvanı kullanmaları
Sigorta Acenteleri Yönetmeliğinin 15.maddesinin üçüncü fıkrası ‘Acentelerin faaliyet gösterecekleri başka bir adresteki şubeleri acente ile aynı unvanı taşımak zorundadır’’ hükmünü amirdir. Bu hüküm kapsamında, şube olarak tescil edilecek acenteler yetkili acente ile aynı unvanı taşımak zorundadır.
6- 14.04.2008 tarihinden sonra tesis edilen acentelikler
14.04.2008 tarihinden sonra tesis edilen ve belgeleri tamam olup, internet aracılığı ile uygunluk belgesi ön başvurusu yapmış bulunan acenteler, durumları sigorta şirketince uygun görüldüğü takdirde, sözleşme imzalanarak faaliyete başlatılabilir. Ancak, TOBB ve Odalar tarafından bu acenteler için müracaatların alınmaya başlanması ve bu müracaatların değerlendirilmesi sürecinde bu acentelerin, Yönetmelikte yer alan tüm şartları haiz olması gerekmektedir. Aksi halde, levha kayıtları gerçekleşmeyecektir.
7- Gerçek kişi acenteler ile tüzel kişi acentelerin müdüründe aranılan deneyim şartı
Sigorta Acenteleri Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin altıncı fıkrası hükmü gereğince, sözleşme yapma veya prim tahsil etme yetkilerine sahip gerçek kişi acenteler ile tüzel kişi acentenin müdürü veya bu unvanı taşımasa bile fiilen bu görevi yerine getiren kişiler için, dört yıllık yükseköğretim kurumlarından mezun olsalar dahi iki yıllık mesleki deneyim şartı aranacaktır. Koşullar dahilinde istenen niteliklere uygun bir kişi bulunamadığı takdirde, en fazla üç aylık süre ile acente teknik personelinden bir kişi tedviren acente müdürü olarak görevlendirilebilir. Süre bitimine en az 15 gün kala yerel basın veya yayın organlarından birine ilan verilir. Müracaat alınamaz veya uygun aday bulunamazsa, mevcut teknik personel takip eden üç ay için yeniden görevlendirilir. Geçici görevlendirme süresi her durumda iki yılı geçemez.
8- Tüzel kişi acente müdürü ile teknik personelin kadrosunun başka bir şirkette bulunması
- 14.04.2008 tarihinden önce faaliyette bulunan bir acenteliğin müdürünün imza sirkülerinde yer alması halinde, sosyal güvenlik primlerinin -ortakları acente ile aynı olan- farklı bir şirketten yatırılmış olması Levha başvurusu için bir engel teşkil etmemektedir.
- Ancak, teknik personel için aynı durum geçerli değildir. Teknik personelin durumunun belgelenmesi gerekir.
- 14.04.2008 tarihinden itibaren faaliyette bulunan tüm acenteliklerde şirket müdürü dahil tüm yöneticilerin ve teknik personelin şirket kadrosunda bulunması gerekmektedir. 14.04.2008’den önce durumu farklı olanların da durumlarını düzeltmeleri gerekmektedir. Ancak, acenteliğin en az %51 hissesi aynı şahsa veya bu şahsın birinci derecede akrabalarına ait olması halinde aynı kişi birden fazla acenteye müdür olabilir.
9- Sınırlı yetkili acentelerin mesleki sorumluluk sigortası
Sigorta Acenteleri Yönetmeliğinin 7.maddesinin üçüncü fıkrasının ‘...Mesleki sorumluluk sigortası olmaksızın acentelik faaliyetinde bulunulamaz.’ hükmü uyarınca, yalnızca zorunlu sigortalar ve hayat sigortaları ile sınırlı olmak üzere yetki verilen acentelerin de diğer acenteler gibi mesleki sorumluluk sigortası yaptırması zorunludur.
10- Sınırlı yetkili acenteler için sermaye şartı
Sigorta Acenteleri Yönetmeliğinin 8.maddesinin ‘Tüzel kişi acenteler için asgari sermaye miktarı şirket türüne göre Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca belirlenen tutardan az olmamak kaydıyla 25.000 YTL’dir. Gerçek kişilerin beyan edecekleri mal varlıkları bu miktarın altında olamaz. Bu tutar acentelerce aracılık edilen yıllık prim tutarının %4’ünden aşağı olamaz.’ Hükmü uyarınca, yalnızca zorunlu sigortalar ve hayat sigortaları ile sınırlı olmak üzere yetki verilen acentelerin de asgari sermaye şartını sağlaması gerekmektedir.
11- Poliçenin acente merkezi veya şubesi tarafından düzenlenmesi durumu
Sigorta Acenteleri Yönetmeliğinin 12. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ‘Sigorta poliçelerinde yetkili acentenin unvanı ve Levha numarası ile işlemi yapan teknik personelin adı, soyadı, kayıt numarası ve imzasının açık olarak yer alması zorunludur.’ Bu hüküm kapsamında, bir acentenin şubesi tarafından düzenlenen poliçede de, işlemi yapan teknik personelin bilgilerinin bulunması gereklidir.
12- Geçmişte bir acente bünyesinde çalışıp, çalışmaya ara verenlerin durumu
Daha önce sicile kayıtlı olarak acentelik faaliyetinde bulunduklarını kanıtlayanlar, Sigortacılık Kanunu ve Sigorta Acenteleri Yönetmeliği çerçevesinde tesis edecekleri yeni acenteliklerinde Yönetmelikte öngörülen istisnalardan yararlanabilirler (14.04.2008 ve öncesi ile ilgili).
13- Yalnızca sermaye koyan ortakların durumu
- Acenteye yalnızca sermaye koyan, ancak, teknik personelde aranılan eğitim ve mesleki deneyimi bulunmayan ortakların acente nezdinde teknik personel olarak çalışması mümkün değildir. Bunların (tüm gerçek kişi ortak ve tüzel kişi ortaklarının yetkililerinin) Yönetmeliğin Ek:1’de yer alan (Sigortacılık Kanununun 23.maddesinin 12.fıkrası gereğince) verecekleri taahhütname dışında, aynı Yönetmeliğin 4.maddesinin 3.fıkrasına göre adli sicil, iflas ve konkordato sorunlarının bulunmaması gerekmektedir. Bunun dışında ortaklardan başkaca bir şart aranmamaktadır.
- Teknik personelde aranılan eğitim ve mesleki deneyimi bulunan ortakların teknik personel olarak çalışması mümkün bulunmaktadır.
14- Aynı adreste birden fazla acentenin faaliyet göstermesi
Bu konuda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından yapılan ‘sigorta acenteliği faaliyetinin yürütüleceği mekanın sahip olması gereken fiziki şartlar’ duyurusu çerçevesinde hareket edilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, birden fazla sigorta acentesinin aynı mekanda faaliyet göstermesi mümkün değildir. Ancak, en az %51 hissesi aynı şahsa veya bu şahsın birinci derecede akrabalarına ait olan acenteliklerin aynı mekanda faaliyet göstermesi mümkündür.
15- Genelge 2008/18’de yer alan ‘somut belge’nin açılımı
Yukarıda belirtilen ‘14.04.2008 tarihi itibarı ile en az bir sigorta poliçesine aracılık ettiklerini somut bir belge ile kanıtlayan ve bu durumu ilgili sigorta şirketlerinin Genel Müdürlerine tasdikletenler, yıl sonuna kadar sigorta acentesi olarak ticaret siciline kaydolmaları veya bir acente nezdinde kadrolu olarak göreve başlamaları şartıyla acente veya teknik personel olarak kaydedilebilecektir.’ talimatı, Hazine Müsteşarlığınca Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine yazılan 23.06.2008 tarih ve 28461 sayılı yazı ile aşağıdaki gibi açıklığa kavuşturulmuştur.
14.04.2008 tarihinden önce düzenlenmiş somut belgeler
Acenteler için:
1- Sigorta şirketi veya bağlı olduğu acentesi ile düzenlenen acentelik sözleşmesi,
2- Aracılık etmiş olduğu poliçeye ilişkin, serbest mali müşavirce tasdikli;
a) sigorta şirketi veya bağlı çalıştığı acente tarafından tanzim edilen noter tasdikli komisyon gider belgesi
veya
b) acentece düzenlenen, Maliye Bakanlığı ile anlaşmalı matbaa tarafından basımı yapılan komisyon faturası.
Yukarıda açıklanan somut belgeler, ilgili sigorta şirketinin bizzat Genel Müdürünün yazılı onayı ile birlikte geçerli olacaktır.
Teknik personel için:
İş bu talimat konusu acentelerin teknik personeli sayılması istenilen kişiler için, söz konusu acentede sosyal güvenlik kapsamında çalıştığının kanıtlanması gerekecektir.
16- Bankaların sigortacılık işlemlerinde teknik personel niteliklerini haiz personel istihdamı
Bankaların, Genel Merkezlerinde sigortacılık işlemlerinden sorumlu olarak belirleyeceği bir personeli TOBB’a bildirmeleri gerekmektedir. Ayrıca, sigorta acenteliği yapan şubelerinin dörtte birinin her biri için belirleyecekleri teknik personel niteliklerini haiz personelin bir listesini Genel Merkezde tutmak zorundadırlar.
17- Yalnızca kendi grup şirketlerinin işlerine aracılık yapan acentelerin durumu
Bunlar için herhangi bir istisna bulunmamaktadır. Acentelerin tabi oldukları koşul ve kayıtlar bunlar için de geçerlidir.